Czy wiesz, w jakiej sytuacji jest możliwa egzekucja z majątku beneficjenta, który powstał dzięki dotacji unijnej? Co do zasady środki pochodzące z funduszy unijnych nie podlegają egzekucji. Wyjątkiem jest sytuacja, w której wierzytelność, która podlega zajęciu, powstała w związku z realizacją projektu, na który były przeznaczone te środki.
Prawo ściśle określa, co podlega egzekucji
Zgodnie z art. 831 § 1 pkt 2a ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1822 ze zm.), nie podlegają egzekucji środki pochodzące z programów finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1870), chyba że egzekwowana wierzytelność powstała w związku z realizacją projektu, na który środki te były przeznaczone.
Powyżej zacytowany przepis mówi o dopłatach pochodzących z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegających zwrotowi środkach z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), czyli o dotacjach pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi. Do nich zaliczamy między innymi fundusze europejskie.
Granice egzekucji
Musisz pamiętać, że decydujące dla wyznaczenia granic wyłączenia spod egzekucji wynikającej z tych przepisów jest pochodzenie środków, do których kierowana jest egzekucja, a nie to, jaki tytuł prawny do tych środków ma dłużnik, wobec którego prowadzona jest egzekucja.
Nie ma znaczenia, czy jako dłużnikowi przysługuje Ci dopiero uprawnienie do żądania wypłaty środków unijnych, czy też środki te zostały już wypłacone przez instytucję finansującą i znajdują się na Twoim rachunku bankowym.
Egzekutor nie zajmie np. środka trwałego
Artykuł 831 § 2 kpc wskazuje zaś, że nie jest także możliwa egzekucja ze środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych powstałych w ramach realizacji projektu, na który były przeznaczone pieniądze pochodzące z programów finansowanych z udziałem środków, przez okres jego trwałości wskazany w umowie o dofinansowanie projektu. Wynika to z art. 831 § 2 kpc, a dotyczy wymienionych powyżej środków.
Powyższy przepis powinieneś rozumieć w ten sposób, że środki finansowe oraz majątek powstały w ramach dofinansowania z Unii Europejskiej są chronione od zajęcia w procedurze egzekucyjnej tylko przez określony czas wskazany jako „okres trwałości projektu”. Środki te nie są chronione przed zajęciem ani przed dniem zakończenia projektu, ani po zakończeniu okresu po finalizacji projektu wskazanego w umowie dotacyjnej.
„Trwałość projektu” to okres, w czasie którego, jako beneficjent, nie masz możliwości wprowadzania zasadniczych zmian w ramach dofinansowanego projektu i który jest liczony od momentu jego zakończenia.
Zakończeniem projektu jest natomiast dzień, w którym zostały zrealizowane wszystkie elementy projektu i doszło do ostatecznego przekazania środków unijnych. Okres trwałości projektu zazwyczaj precyzyjnie określa umowa o dofinansowanie.
Podstawa prawna:
- Art. 831 § 1 pkt 2a ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1822 ze zm.).
- Art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1870).
Sprawdź też:
- Uchwała 3 sędziów Sądu Najwyższego z 26 lutego 2015 r. (sygn. akt III CZP 104/14).
Autor:
Paulina Sawicka
Artykuł pochodzi z magazynu „Fundusze unijne w pytaniach i odpowiedziach” (nr 41 z maja 2017 r.)