Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju zatwierdziło wytyczne dla projektów rewitalizacyjnych, które będą mogły uzyskać dofinansowanie UE z programów operacyjnych na lata 2014-2020. W nowej perspektywie UE przewidziano na ten cel 25 mld zł, z tego 7 mld zł w krajowych programach operacyjnych, 15 mld zł w regionalnych programach operacyjnych, a 3 mld zł w budżecie państwa i samorządów. Nowe wytyczne ujednolicają „warunki i procedury wdrażania programów operacyjnych na lata 2014-2020 w zakresie projektów, które realizują cele rewitalizacji”.
Wytyczne zawierają charakterystykę kwestii definicyjnych związanych z samym procesem rewitalizacji oraz pojęciami z nią związanymi, takimi jak: stan kryzysowy, program rewitalizacji, projekt rewitalizacyjny, obszar zdegradowany czy obszar rewitalizacji, wytyczne podejmują kwestie wsparcia projektów rewitalizacyjnych. Wsparcie projektów rewitalizacyjnych z funduszy UE przewidziane jest głównie w ramach regionalnych programów operacyjnych, natomiast dodatkowym, komplementarnym źródłem ich finansowania są krajowe programy operacyjne”.
Głównym celem rewitalizacji jest skuteczne ożywienie obszarów zdegradowanych pod względem infrastrukturalnym, środowiskowym i społecznym.
W Polsce „na terenie wielu dużych i małych miast, a także w gminach wiejskich, znajdują się obszary zdegradowane, charakteryzujące się wieloma problemami społecznymi, zniszczoną, zaniedbaną infrastrukturą mieszkaniową, gorszą jakością przestrzeni publicznej, zapaścią gospodarczą”. Są to najczęściej tereny śródmiejskie, na których obserwuje się występowanie skumulowanych negatywnych zjawisk, takich jak np.: bezrobocie, ubóstwo, przestępczość, problemy edukacyjne, brak uczestnictwa w życiu publicznym i kulturze, zniszczenie środowiska naturalnego, niski poziom obsługi komunikacyjnej, czy brak terenów publicznych. Projekt ustawy o rewitalizacji – autorstwa MIR – zawiera propozycje kompleksowych rozwiązań, które będą służyć ożywieniu obszarów zdegradowanych i przywróceniu im użyteczności, tj. np. odtworzeniu lub zmianie ich funkcji. Według projektu rewitalizacja to „kompleksowy proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych”. Jego istotę mają stanowić „zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy na podstawie gminnego programu rewitalizacji”.
Efektem tych działań ma być „znacząca poprawa jakości życia” osób zamieszkujących te tereny. Ważnym elementem rewitalizacji będzie – w opinii rządu – włączenie społeczności lokalnej w procesy rewitalizacyjne przez udział we wszystkich etapach odnowy – począwszy od planowania, przez realizację aż po ocenę działań.
Interesariuszem procesów rewitalizacyjnych będzie – zgodnie z projektem – każdy podmiot zainteresowany przebiegiem rewitalizacji, a przede wszystkim: mieszkańcy i władze gminy, organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy.
UWAGA !
„Rewitalizacja, zgodnie z ideą przewodnią projektowanej ustawy, nie jest bowiem jedynie remontem, modernizacją, odbudową czy rekultywacją. To kompleksowe, wielowymiarowe działania, które w sposób trwały zmienią dany obszar, przywracając mu społeczną użyteczność i jakość”